Exámenes de selectividad de Latín

Eodem die castra promovit et milibus passuum sex a Caesaris castris sub monte consedit. Postridie eius diei praeter castra Caesaris suas copias traduxit et milibus passuum duobus ultra eum castra fecit.

Pro his nos habemus luxuriam atque avaritiam, publice egestatem, privatim opulentiam; laudamus divitias, sequimur inertiam; inter bonos et malos discrimen nullum; omnia virtutis praemia ambitio possidet.

Ibi praesidium ponit et in altera parte fluminis Q. Titurium Sabinum legatum cum sex cohortibus relinquit: castra in altitudinem pedum XII vallo fossaque duodeviginti pedum munire iubet.

Dum ea Romae geruntur, Catilina ex omni copia, quam et ipse adduxerat et Manlius habuerat, duas legiones instituit, cohortis pro numero militum conplet.

Inde Caesar, bellis civilibus toto orbe compositis, Romam rediit. Agere insolentius coepit et contra consuetudinem Romanae libertatis. Cum paene tyrannica faceret, coniuratum est in eum a sexaginta vel amplius senatoribus equitibusque Romanis. Ergo Caesar, cum senatus die inter ceteros venisset ad curiam, tribus et viginti vulneribus confossus est.

Viriato, caudillo de los lusitanos, cae asesinado por sus propios hombres, pero el general romano Cepión se niega a satisfacer la recompensa amparándose en que Roma no paga a traidores.

Viriathus a suis interfectus est, cum quattuordecim annis in Hispanias adversus Romanos movisset. Pastor primo fuit, mox latronum dux, postremo tantos ad bellum populos concitavit, ut adsertor contra Romanos Hispaniae putaretur. Et cum interfectores eius praemium a Caepione consule peterent, responsum est numquam Romanis placuisse imperatores a suis milites militibus interfici.

Catulo invita a su amada Lesbia al disfrute de la vida y del amor sin que les importen las críticas se los ancianos.

Vivamus, mea Lesbia, atque amemus
rumoresque senum severiorum
omnes unius aestimemus assis!
Soles occidere ac redire possunt:
nobis cum semel occidit brevis lux,
nox est perpetua una dormienda.
Da mi basia mille, deinde centum,
dein mille altera, dein secunda centum,
deinde usque altera mille, deinde centum.

Germani agriculturae non student maiorque pars eorum victus in lacte, caseo, carne consistit. Neque quisquam agri fines habet proprios; sed magistratus ac principes in annos singulos gentibus agros attribuunt atque anno post alio transire cogunt.

Mox Caesar Alexandriam venit. Ipsi quoque Ptolomaeus parare voluit insidias, qua causa bellum regi inlatum est. Victus in Nilo periit inventumque est corpus eius cum lorica aurea. Caesar Alexandria potitus regnum Cleopatrae dedit, Ptolomaei sorori, cum qua consuetudinem stupri habuerat.

Hinc consules coeperunt, pro uno rege duo, hac causa creati, ut, si unus malus esse voluisset, alter, habens potestatem similem, eum coerceret. Et placuit ne imperium longius quam annum haberent, ne per diuturnitatem potestatis insolentiores redderentur, sed civiles semper essent.

Eo concilio dimisso, idem principes civitatum, qui ante fuerant, ad Caesarem reverterunt petieruntque ut sibi in occulto de sua omniumque salute cum eo agere liceret. Ea re impetrata, sese omnes flentes Caesari ad pedes proiecerunt.

Nulla enim est natio, quam pertimescamus, nullus rex, qui bellum populo Romano facere possit. Omnia sunt externa unius virtute terra marique pacata: domesticum bellum manet, intus insidiae sunt, intus inclusum periculum est, intus est hostis.

Quas regiones Menapii incolebant et ad utramque ripam fluminis agros, aedificia vicosque habebant; sed, tantae multitudinis adventu perterriti, ex iis aedificiis quae trans flumen habuerant demigraverunt et, cis Rhenum dispositis praesidiis, Germanos transire prohibebant.

Aut pelago Danaum insidias suspectaque dona
praecipitare iubent subiectisque urere flammis,
aut terebrare cavas uteri et temptare latebras.
Scinditur incertum studia in contraria vulgus.

Nostri, simul in arido constiterunt, suis omnibus consecutis, in hostes impetum fecerunt atque eos in fugam dederunt; neque longius prosequi potuerunt, quod equites cursum tenere atque insulam capere non potuerant. Hoc unum ad pristinam fortunam Caesari defuit.

Creditis avectos hostes? Aut ulla putatis
dona carere dolis Danaum? Sic notus Ulixes?
Aut hoc inclusi ligno occultantur Achivi,
aut haec in nostros fabricata est machina muros.

Mandubii cum liberis atque uxoribus exire coguntur. Hi cum ad munitiones Romanorum accessissent, flentes, omnibus precibus orabant ut se, in servitutem receptos, cibo iuvarent. At Caesar, dispositis in vallo custodibus, recipi prohibebat.

Est mihi iucunda in malis et grata in dolore vestra erga me voluntas; sed eam deponite atque de vobis ac de vestris liberis cogitate. Mihi si haec condicio consulatus data est, ut omnes acerbitates, omnes dolores cruciatusque perferrem, feram non solum fortiter, verum etiam libenter.

Dum haec a Caesare geruntur, Treueri, magnis peditatus equitatusque copiis coactis, Labienum cum una legione, quae in eorum finibus hiemauerat, adoriri parabant; iamque ab eo non longius bidui uia aberant, cum duas legiones uenisse missu Caesaris cognoscunt.

Cum in Italiam proficisceretur Caesar, Seruium Galbam cum legione XII in Nantuates, Veragros Sedunosque misit. Galba, secundis aliquot proeliis factis, constituit cohortes duas in Nantuatibus collocare et cum reliquis eius legionis cohortibus in uico Veragrorum, qui appellatur Octodurus, hiemare.

Los helvecios provocan a los soldados de César para entablar combate.

Caesar suos a proelio continebat ac satis habebat in praesentia hostem rapinis, pabulationibus populationibusque prohibere. Ita dies circiter quindecim iter fecerunt, ut inter novissimum hostium agmen et nostrum primum non amplius quinis aut senis milibus passuum interesset.

César demandaba cada día a los heduos el trigo que le habían prometido.

El portaestandarte romano avisa de que los soldados han de seguirlo si no quieren que el estandarte caiga en manos enemigas.

Cum hoc voce magna dixisset, se ex navi proiecit atque in hostes aquilam ferre coepit. Tum nostri, cohortati inter se, ne dedecus admitteretur, ex navi desiluerunt. Alii, cum hos ex proximis navibus conspexissent, hostibus adpropinquaverunt.

Comienza la lucha en la playa entre britanos y romanos.

Deinde regnum Priscus Tarquinius accepit. Hic numerum senatorum duplicavit, circum Romae aedificavit, ludos Romanos instituit, qui ad nostram memoriam permanent. Vicit idem etiam Sabinos et non parum agrorum sublatum isdem urbis Romae territorio adiunxit, primusque triumphans urbem intravit. Muros fecit et cloacas, Capitolium inchoavit.

Si quando in silvis ursa desunt copiae,
scopulosum ad litus currit et prendens petram
pilosa crura sensim demittit vado;
quorum inter villos haeserunt cancri simul,
in terram assiliens excutit praedam maris.

Anno quarto decimo posteaquam in Italiam Hannibal venerat, Scipio, qui multa bene in Hispania egerat, consul est factus et in Africam missus. Is in Africa contra Hannonem, ducem Afrorum, pugnat; exercitum eius interficit. Secundo proelio castra capit cum multis militibus.

Qui fert malis auxilium post tempus dolet.
Gelu rigentem quidam colubram sustulit
sinuque fovit contra se ipse misericors;
namque ut refecta est, necavit hominem protinus.

Hadrianus pacem omni imperii sui tempore habuit. Orbem Romanum circumiit; multa aedificavit. Facundissimus Latino sermone, Graeco eruditissimus fuit. Non magnam clementiae gloriam habuit. Obiit in Campania maior sexagenario. Senatus ei tribuere noluit divinos honores.

Peras imposuit Iuppiter nobis duas:
propriis repletam vitiis post tergum dedit,
alienis ante pectus suspendit gravem.
Hac re videre nostra mala non possumus;
alii simul delinquunt, censores sumus.

Successit huic Nero, Caligulae avunculo suo simillimus, qui Romanum imperium et deformavit et diminuit. Infinitam senatus partem interfecit; bonis omnibus hostis fuit. Parricidia multa commisit. Urbem Romam incendit, ut spectaculi eius imaginem cerneret.

Muli gravati sarcinis ibant duo:
unus ferebat fiscos cum pecunia,
alter tumentes multo saccos hordeo.
Ille onere dives celsa it cervice eminens;
comes quieto sequitur et placido gradu.

Dum haec apud Caesarem geruntur, Labienus Lutetiam proficiscitur. Id est oppidum Parisiorum, quod positum est in insula fluminis Sequanae. Huius aduentu ab hostibus cognito, magnae copiae ex finitimis ciuitatibus conuenerunt. Summa imperii traditur Camulogeno Aulerco, qui propter singularem scientiam rei militaris ad eum honorem euocatus est.

Homines antea ab immortalibus ignem petebant neque in perpetuum seruare sciebant; Prometheus postea ignem in ferula detulit in terras, hominibusque monstrauit cinere eum seruare. Ob hanc rem Mercurius, Iouis iussu, deligauit eum in monte Caucaso ad saxum clauis ferreis et aquilam apposuit, quae cor eius exedebat.

Terentia tibi maximas agit gratias. Ego vivo miserrimus et maximo dolore conficior. Ad te quid scribam nescio: si enim es Romae, iam me assequi non potes. Tantum te oro ut eodem amore sis; ego enim idem sum. Cura ut valeas.

Publius Terentius Afer, Carthagine natus, servivit Romae Terentio Lucano senatori, a quo ob ingenium et formam manu missus est. Quidam captum esse existimant. Hic cum multis nobilibus familiariter vixit, sed maxime cum Scipione Africano et Caio Laelio.

Tarquinius Superbus, septimus atque ultimus regum, Ardeam oppugnans imperium perdidit. Nam cum filius eius Lucretiam stupravisset eaque de iniuria marito et patri et amicis questa fuisset, in omnium conspectu se occidit.

Haud mora, constituunt diversis partibus ambae
et gracili geminas intendunt stamine telas:
utraque festinant cinctaeque ad pectora vestes
bracchia docta movent, studio fallente laborem.

Missus adversus eum consul Bestia, corruptus regis pecunia, pacem cum eo flagitiosissimam fecit, quae a senatu improbata est. Postea missus est Metellus consul. Iugurtham variis proeliis vicit.

Bis sex caelestes medio Iove sedibus altis
augusta gravitate sedent; sua quemque deorum
inscribit facies: Iovis est regalis imago;

Nostri, simul atque in arido constiterunt, suis omnibus comitibus consecutis, in hostes impetum fecerunt atque eos in fugam dederunt, neque longius prosequi potuerunt, quod equites cursum tenere atque insulam capere non potuerant. Hoc unum ad pristinam fortunam Caesari defuit.

Postquam mensae remotae sunt, optima vina apponuntur. Voces per ampla atria resonant. Lucernae accensae de tecto aurato pendent et faces ardentes noctem flammis vincunt. Regina pateram auream poposcit implevitque mero; tum silentio in regia facto Iovem precata est ut ille dies felix esset.

A la llegada de César, los habitantes de la Galia estaban divididos en dos facciones. Los sécuanos, para paliar su situación de inferioridad, siguieron una política de alianzas con otros pueblos.

Cum Caesar in Galliam venit, alterius factionis principes erant Haedui, alterius Sequani. Hi, cum per se minus valerent, quod summa auctoritas antiquitus erat in Haeduis magnaeque eorum erant clientelae, Germanos sibi adiunxerant eosque ad se magnis iacturis pollicitationibusque perduxerant.

Gayo Manlio, uno de los conjurados partidarios de Catilina, envía un mensaje a Marcio Rex, general romano leal al senado y a Cicerón; con dicho mensaje, Manlio pretende explicar las razones de la revuelta de Catilina.

Dum haec Romae geruntur, C. Manlius legatos mittit ad Marcium Regem cum mandatis huiuscemodi: «Deos hominesque testamur, imperator, nos arma neque contra patriam cepisse neque ut periculum aliis faceremus, sed ut corpora nostra tuta essent, quia expertes sumus patria atque fortunis».